Hình tượng nhân vật ma nữ trong Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ và Vũ nguyệt vật ngữ của Ueda Akanari
Tóm tắt
So sánh văn học trong khu vực Đông Á, đặc biệt là so sánh loại hình và so sánh ảnh hưởng đang trở thành xu hướng mới của nghiên cứu hiện nay. Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ và Vũ nguyệt vật ngữ của Ueda Akanri là những tác phẩm tiêu biểu cho thể loại truyền kỳ trong văn học cổ điển Việt Nam và Nhật Bản. Trong hai tác phẩm này, hình tượng nhân vật ma nữ chiếm số lượng lớn, giữ một vị trí đặc biệt và là đối tượng để các tác giả phản ánh hiện thực. Dưới góc nhìn so sánh, bài viết chỉ ra sự tương đồng về cách xây dựng nhân vật ma nữ: thường xuất hiện với yếu tố siêu nhiên, kết hợp giữa thực và ảo; thể hiện nỗi đau và bi kịch của người phụ nữ trong bối cảnh xã hội phong kiến; phản ánh sâu sắc những giá trị văn hóa và tư tưởng của thời đại. Bên cạnh đó, kiểu hình tượng nhân vật này cũng góp phần tô đậm những sự khác biệt về văn hóa: ma nữ trong Vũ nguyệt vật ngữ mang đậm dấu ấn Phật giáo và Thần đạo Nhật Bản, trong khi ma nữ trong Truyền kỳ mạn lục chịu ảnh hưởng sâu sắc từ Nho giáo.
Tài liệu tham khảo
1. Ueda Akinari (2022), Hẹn mùa hoa cúc (Nguyễn Trọng Định dịch), NXB Kim Đồng, Hà Nội.
2. Nguyễn Dữ (1971), Truyền kỳ mạn lục (Trúc Khê Ngô Văn Triện dịch), NXB Văn học, Hà Nội.
3. Nguyễn Dữ (2001), Truyền kỳ mạn lục (Trần Thị Băng Thanh giới thiệu và chỉnh lý), NXB Văn học, Hà Nội.
4. Đoàn Lê Giang (2009), Thời trung đại trong văn học các nước khu vực văn hóa chữ Hán. Nguồn: http://khoavanhoc–ngonngu.edu.vn/nghien–cuu/van–hoc–nuoc–ngoai–va–van–hoc–so–sanh/109–thi–trung–i–trong–vn–hc–cac–nc–khu–vc–vn–hoa–ch–han.html.
5. Nguyễn Nam (2005), Writing as response and as translation: Jiandeng xinhua and evolution of the chuanqi genre in East Asia, particurly in Vietnam, Harvard University.
6. Đỗ Thị Mỹ Phương (2017), Sự biến đổi lời văn nghệ thuật trong truyện truyền kỳ trung đại. Nguồn: http://vanhoanghethuat.vn/su–bien–doi–loi–van–nghe–thuat–trong–truyen–truyen–ky–trung–dai.htm
7. Đoàn Lê Giang, Nhật Chiêu, Trần Thị Phương Phương (tuyển chọn) (2013), Văn học Việt Nam và Nhật Bản trong bối cảnh Đông Á. Thành phố Hồ Chí Minh, Nxb Văn hoá – văn nghệ.
8. Phan Thị Thu Hiền chủ biên (2017), Chuyện tình ma nữ trong truyền kỳ Đông Á, NXB Văn hóa – văn nghệ, TP.HCM.
9. Đỗ Đức Hiểu, Nguyễn Huệ Chi, Phùng Văn Tửu, Trần Hữu Tá chủ biên (2004), Từ điển Văn học (Bộ mới), NXB Thế giới, TP. HCM.
10. Kim Ki Hyun (2017), Mẫu người nữ đoan chính trong Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ, Tạp chí khoa học Đại học Tân Trào, Số 06 – Tháng 9 năm 2017, tr.17–21.
11. Nguyễn Đăng Na (2015), Vài nét về truyện truyền kỳ Việt Nam, Truy cập từ: http://nguvan.hnue.edu.vn/Nghiencuu/VanhocVietNamtrungdai/tabid/102/newstab/584/Default.aspx
12. Trần Ích Nguyên (2000), Nghiên cứu so sánh Tiễn đăng tân thoại và Truyền kỳ mạn lục, (Phạm Tú Châu, Trần Thị Băng Thanh, Nguyễn Thị Ngân dịch), Hà Nội, Nxb Văn học.
13. Trần Nghĩa (1987), Thử so sánh Truyền kỳ mạn lục và Tiễn đăng tân thoại, Tạp chí Hán Nôm, số 1.
14. Nguyễn Thị Oanh (1995), Ca tì tử và Vũ nguyệt vật ngữ với Truyền kỳ mạn lục, Tạp chí Hán Nôm, số 4.
15. Phạm Phi Na (2003), Hình ảnh người phụ nữ trong Truyền Kỳ Mạn Lục (Nguyễn Dữ) và Vũ Nguyệt Vật Ngữ (Ueda Akinari), Tạp chí khoa học Đại học Văn Hiến, Số 9 (5) 2023.
16. Nguyễn Nam Trân (2011), Tổng quan lịch sử văn học Nhật Bản. Hà Nội, Nxb Giáo dục Việt Nam.
Tải xuống
Đã Xuất bản
Cách trích dẫn
Số
Chuyên mục
Giấy phép
Tác phẩm này được cấp phép theo Giấy phép quốc tế Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 .
